EVROPA IMA OBAVEZU DA POMAŽE BOSNU I HERCEGOVINU

Bivši poljski premijer g. Tadeusz Mazowiecki na otvaranju izložbe „Srebrenički inferno“ Arhiva Federacije Bosne i Hercegovine  u Warszawi.

Mazowiecki: Evropa ima obavezu da pomaže Bosni i Hercegovini čija je perspektiva jedino u Evropskoj uniji.  Potpisan sporazum o saradnji Arhiva Federacije BiH i Poljskog državnog arhiva.

Poljski državni arhiv bio je 5.juna 2013. godine svečano ukrašen bosanskohercegovačkim i poljskim zastavama a dvorana u kojoj je postavljena izložba Arhiva Federacije BiH bila je prepuna svijeta koji je došao da vidi genocid ispričan slikama iz Srebrenice odnosno Sarajeva. Svim učesnici izložbe na ulazu u dvoranu stavljen je cvijet koji simbolizira srebreničkin genocid. Izložba je otvorena tačno u 16 sati po lokalnom vremenu a posebno zadovoljstvo nam je pruženo činjenicom što se izložbu otvorio i na njoj govorio g. Tadeusz Mazowiecki koji je u odlučnim danima za Poljsku, nakon pregovora sa komunističkom vlašću, bio izabran za premijera NR Poljske juna 1989. godine. Na ulazu u dvoranu Mazowieckog su dočekali generalni direktor Poljskog državnog arhiva Wladislaw Stepniak i direktor Arhiva Federacije Bosne i Hercegovine Adamir Jerković.

Genelani direktor Poljskog državnog arhiva Stepniak se zahvalio visokom gostu što se odazvao pozivu direktora Poljskog državnog arhiva i Arhiva Federacije Bosne i Hercegovine da otvori ovu izložbu. Rekao je da je ostavka Mazowieckog na položaj Specijalnog izvjestioca Ujedinjenih nacija skrenula pažnju javnosti na dogaðaje u Srebrenici i naglasio da je ova izložba opomena za sve narode svijeta.

Potom je riječ dobio direktor Arhiva Federacije BiH Adamir Jerković koji je istakao  da je  Bosna i Hercegovina ipak preživjela.

-Znam da me odlično razumijete, jer ste i vi stoljećima vodili velike bitke za slobodu svoje domovine, a mi u BiH pamtimo veliki otpor koji ste pružili Nijemcima u okupiranoj Warszawi 1943. godine ili masovni zločin koji je izvršen nad poljskim rodoljubima u Katinskoj šumi. Koliko ste godina morali čekati na zvanično priznanje zločina u Katinu a koliko mi moramo čekati na DNK analize da bismo sahranili naše mrtve koje smo pronašli po gudurama, jezerima i na nepristupačnim mjestima. Ali, hvala Bogu istina je dostižna iako je spora...“

Govoreći o moralnom činu ostavke g. Mazowieckog koju je dao pred licem cijelog svijeta, direktor Jerković je rekao:

-Ali hvala Bogu u tom i takvom svijetu rodio se i živi jedan veliki čovjek - Tadeusz Mazowiecki, koji je ovdje sa nama. O gospodinu Mazowieckom ne trebam vam pričati. Svi dobro znate šta je on uradio za Poljsku u vremenu tranzicije. Mi u Bosni i Hercegovini  pamtićemo  g. Mazowieckog po jednom velikom djelu. On je nakon genocida u Srebrenici 1995. dao ostavku na mjesto Specijalnog izvjestioca za ljudska prava UN. čin dostojan svakog poštovanja- stakao je Adamir Jerković.

Mazowiecki je vidno uzbuðen rekao izmeðu ostalog:

-Bosna i Hercegovina je jedna velika rana za meðunarodnu zajednicu - rekao je danas u Warszawi bivši poljski premijer g. Tadeusz Mazowiecki otvarajući svjetsku izložbu Arhiva Federacije Bosne i Hercegovine „Srebrenički inferno“ koja će biti dostupna javnosti u narednih sedam dana.  

-Ta rana zvana Srebrenica je opomena Evropi i rana je na njenoj savjesti. Evropa ništa nije učinila da spriječi tu ogromnu tragediju u Bosni i Hercegovini. Moja ostavka na položaj Specijalnog izvjestioca Ujedinjenih nacija u julu 1995. poslije tragičnih dogaðaja u Srebrenici bila je gest protiv takve Evrope. Zbog toga što je dozvolila srebrenički genocid, Evropa ima obavezu da pomaže Bosni i Hercegovini čija je perspektiva jedino u Evropskoj uniji, rekao je bivši poljski premijer Tadeusz Mazowiecki otvarajući izložbu..

Tadeusz Mazowiecki se zahvalio Adamiru Jerkoviću, direktoru Arhiva Federacije BiH što je smogao snage da postavi izložbu „Srebrenički inferno“ u Warszawi. Rekao je da Jerkovićeve riječi o stradanju Poljaka u Katinskoj šumi 1940. godine mnogo znače za njegov narod i pozdravio je poziv direktora Arhiva Federacije BiH da dogodine Poljski državni arhiv priredi izložbu u Sarajevu na temu genocida u Katinu.

Generalni direktor Poljskog državnog arhiva Wladislaw Stepniak  je rekao da će rane Srebrenice još više povezati dva naroda i dva arhiva koji su poslije izložbe potpisali bilateralni sporazum o saradnji.

Vrlo posjećenoj izložbi prisustvovali su ambasadori akreditovani u Warszawi, a posebnu čestitku za organizaciju izložbe o genocidu u Srebrenici uputili su direktoru Jerkoviću ambasadori Turske, Izraela i Slovenije. Iako je uredno pozvana, izložbi nije prisustvovala ambasadorica BiH u Warszawi gða Koviljka Špirić.

Izložba Arhiva Federacije BiH „Srebrenički inferno“ u Warszawi otvorena je do 12. juna ove  godine.

Srebrenickie inferno" - wystawa o ludobójstwie w Srebrenicy

Masakrze w Srebrenicy - pierwszemu od czasów II wojny œwiatowej ludobójstwu w Europie - poœwiêcona jest wystawa "Srebrenickie inferno" w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Pañstwowych w Warszawie. Otworzy³ j¹ w œrodê b. wys³annik ONZ w Boœni i Hercegowinie Tadeusz Mazowiecki.

Wystawê przygotowa³o Archiwum Federacji Boœni i Hercegowiny. Stanowi ona fotograficzn¹ dokumentacjê masakry na Muzu³manach w Srebrenicy.

Do ludobójstwa dosz³o na kilka miesiêcy przed zakoñczeniem wojny w Boœni i Hercegowinie. W lipcu 1995 r. oddzia³y boœniackich Serbów pod dowództwem gen. Ratko Mladicia zdoby³y Srebrenicê i wymordowa³y ponad 7 tys. muzu³mañskich mê¿czyzn i ch³opców.


Na ekspozycji "Srebrenickie inferno" mo¿na zobaczyć zdjêcia uciekinierów oraz ofiar ludobójstwa, których cia³a serbscy ¿o³nierze ukrywali w górskich jaskiniach lub na dnach rzek i jezior. Fotografie ukazuj¹ tak¿e prace ekshumacyjne i ceremonie pogrzebowe, do dziœ organizowane w Boœni i Hercegowinie okresowo. Boœniacy uwa¿aj¹ za swój obowi¹zek godny pochówek wszystkich ofiar wojny. Podczas ceremonii pogrzebowej w lipcu 2010 r. pochowano ponad 620 osób. Zdjêcia ekshumowanych cia³ s¹ drastyczne. Jedna z fotografii przedstawia ekshumowane cia³o kobiety w ci¹¿y, której rozciêto brzuch.

- Srebrenica, i w ogóle to, co dzia³o siê w by³ej Jugos³awii, to wielka rana Europy - mówi³ b. premier Tadeusz Mazowiecki, który w latach 1992-95 by³ specjalnym sprawozdawc¹ ONZ w Boœni i Hercegowinie. Jak podkreœli³, zdjêcia zgromadzone na wystawie "powinny ostrzegać, powinny dawać œwiadectwo, ale powinny te¿ wzbudzać tê myœl, ¿e Europa jest ci¹gle coœ winna temu krajowi, temu regionowi". Zdaniem Mazowieckiego jedyn¹ perspektyw¹ odbudowy dobrego wspó³¿ycia narodów europejskich, w tym tak¿e ba³kañskich jest integracja tego regionu w ramach Unii Europejskiej.

Mazowiecki zrezygnowa³ z funkcji wys³annika ONZ na skutek bezczynnoœci spo³ecznoœci miêdzynarodowej wobec m.in. zbrodni w Srebrenicy. Jak t³umaczy³, podj¹³ decyzjê o rezygnacji, poniewa¿ uwa¿a³, ¿e tylko w ten sposób mo¿e pomóc - zwracaj¹c uwagê swoim odejœciem na wypadki w Boœni i Hercegowinie. - Myœlê, ¿e i dziœ œwiadomoœć europejska na temat tego, co siê sta³o, nie jest ugruntowana - mówi³.

- Srebrenica w istocie by³a szczytem spirali z³a, która zaczê³a siê implementacj¹ wielkoserbskiego projektu. Jego korzenie siêgaj¹ XIX w. - zaznaczy³ dyrektor Archiwum Federacji Boœni i Hercegowiny Adamir Jerković. Jak mówi³, "pomimo œwiadomoœci, ¿e to ówczesny serbski re¿im jest winny zbrodni dokonanych w Boœni i Hercegowinie, w tym tak¿e w Srebrenicy, musimy ¿yć w niesprawiedliwym œwiecie i zadowolić siê tym, ¿e ukarane zostan¹ jedynie jednostki nale¿¹ce do grupy sprawców".

Jerković porówna³ masakrê w Srebrenicy do zbrodni na polskich oficerach w Lesie Katyñskim. - Ile lat musieliœmy czekać na oficjalne nazwanie jej zbrodni¹ katyñsk¹, a ile my musimy czekać na badania DNA, aby móc pochować naszych zmar³ych znalezionych w górskich w¹wozach, na dnach jezior i w innych trudno dostêpnych miejscach - mówi³.

Naczelny dyrektor Archiwów Pañstwowych W³adys³aw Stêpniak odniós³ siê do obchodzonej w Polsce 24. rocznicy pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych. - Wiele mogliœmy us³yszeć ocen na temat okr¹g³ego sto³u, wyborów z 89 r. Jak¿e czêsto spotykamy siê z opiniami krytycznymi; wielu malkontentów podwa¿a sens dzia³añ wtedy podjêtych. Ta wystawa, myœlê, jest uzewnêtrznieniem, uzmys³owieniem tego, ¿e jednak zawarty w Polsce kompromis, przyjêta w naszym kraju droga przeobra¿eñ i zmian mia³a sens bardzo g³êboki. Nie jest wykluczone, ¿e alternatyw¹ mog³o być to, co sta³o siê w Srebrenicy, to, co dzia³o siê na terytorium by³ej Jugos³awii - powiedzia³ Stêpniak.

Po uroczystoœci otwarcia wystawy odby³o siê podpisanie umowy o wspó³pracy miêdzy Naczeln¹ Dyrekcj¹ Archiwów Pañstwowych a Archiwum Federacji Boœni i Hercegowiny.

Wystawa "Srebrenickie infreno" bêdzie czynna do wtorku 11 czerwca.